Χένρι Ντέιβιντ Θόρω
Χένρι Ντέιβιντ Θόρω (Henry David Thoreau) φιλόσοφος, φυσιοδίφης, συγγραφέας και ποιητής
Είναι περισσότερο γνωστός για το βιβλίο του Walden, μία αναζήτηση της απλής ζωής σε φυσικό περιβάλλον, και για το δοκίμιό του Resistance to Civil Government ή Civil Disobedience «Πολιτικὴ ανυπακοὴ», ένα επιχείρημα υπέρ της ανυπακοής προς ένα άδικο κράτος.
Γεννημένος στις 12 Ιουλίου 1817 στο Κόνκορντ της Μασαχουσέτης, ο Henry David Thoreau, είχε αποσυρθεί για κάποιο διάστημα από την πόλη του και την κοινότητά του για να εγκατασταθεί στην άκρη της λίμνης του Γουόλντεν.
Αυτός ο μοναχικός είναι πρώτα απ ‘όλα ένας υπέροχος ποιητής, ο οποίος ήξερε πώς να προκαλεί θαυμάσια τη φύση και τα οφέλη που μπορεί να αντλήσει ο άνθρωπος από την κοινωνία του μαζί της. Εξίσου, είναι ανατρεπτικός φιλόσοφος με πολλούς τρόπους, διαψεύδοντας τις προκαταλήψεις των συγχρόνων του, επιφυλακτικός για τη δύναμη του νόμου και του κράτους και καταγγέλλοντας την εισβολή στην κατανάλωση και τη θέση που καταλαμβάνει η αξία της εργασίας που του φαίνεται επείγουσα να επανεξετάσει.
Ο Thoreau έφυγε από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ με δίπλωμα και ανθρωπιστικές επιστήμες, αλλά, κάνοντας σπουδές στο πανεπιστημιακό modus vivendi, αυτή η μακρά παραμονή, αν και διδακτική, δεν του άρεσε. Στη συνέχεια, παρέμεινε πολύ σύντομα δάσκαλος, αντίθετος με τη σωματική τιμωρία που χρησιμοποιούσε τότε. Και αν εργαζόταν στο εργοστάσιο μολυβιών του πατέρα του, το χρησιμοποιούσε κυρίως για να κρατήσει το ημερολόγιό του, το οποίο άνοιξε στις 22 Οκτωβρίου 1837, μετά από συμβουλή του Ραλφ Γουόλντο Έμερσον, του γείτονά του στο Κόνκορντ, που είχε ήδη συναντηθεί στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ὲνας «υπερβατικός» φιλόσοφος που υποστηρίζει μια προσέγγιση του ανθρώπου με τη φύση.
Το 1846, ήδη εγκατεστημένο στο δάσος, ο Thoreau αρνήθηκε να πληρώσει φόρο δημοσκόπησης για να διαμαρτυρηθεί για τον πόλεμο στο Μεξικό και τη δουλεία, έναν απλήρωτο φόρο 6 δολαρίων που του χάρισε μια νύχτα στη φυλακή. Επαρκής διαμονή για να γράψει, δύο χρόνια αργότερα, ένα μικρό κείμενο Πολιτική Ανυπακοή, το οποίο δεν διεκδικούσε εξέγερση αλλά ειρηνική μη υπακοή.
Θα δημοσιεύσει τον Walden το 1854. Το επάγγελμα της πίστης στον εαυτό του, ωδή στη φύση, αυτό το κείμενο περιέχει επίσης εξελίξεις σε μια ήδη παραγωγική κοινωνία που εκμηδενίζει αυτό που ο Thoreau θεωρεί ότι είναι μια ζωή που πραγματικά αξίζει να τη ζεις:
«Οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και στη σχετικά ελεύθερη χώρα μας, από άγνοια ή λάθος, είναι τόσο απορροφημένοι από περιττές ανησυχίες και τον σκληρό και μάταιο κόπο της ζωής τους, που δεν μπορούν να καρπωθούν τους πιο ευαίσθητους καρπούς. Τα αδέξια, τρεμάμενα δάχτυλά τους από τη συντριπτική δουλειά έγιναν ανίκανα να το κάνουν. Στην πραγματικότητα, ο εργαζόμενος δεν έχει τον ελεύθερο χρόνο που θα του επέτρεπε να διατηρήσει την αληθινή καθημερινή του ακεραιότητα. Δεν έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει σχέσεις από άνθρωπο σε άνθρωπο με άλλους, η εργασία του θα αποσβένονταν στην αγορά. Δεν έχει χρόνο να είναι κάτι άλλο εκτός από μηχανή ».
Αυτό δεν σημαίνει ότι περιφρονεί τα τεχνικά επιτεύγματα της ανθρώπινης εργασίας. Ο Thoreau υφαίνει τις παρατηρήσεις του με τη λιχουδιά αυτών των αμαρτωλών που αναπτύσσουν τους γρίφους τους στον ποταμό και που σημειώνει στη Φυσική Ιστορία της Μασαχουσέτης, ότι “δεν αποτελούν περισσότερο μια εισβολή από έναν ιστό αράχνης στον ήλιο”. Και προσθέτει: “Σταματάω το σκάφος μου στη μέση του ρεύματος και σαρώνω το ηλιόλουστο νερό για να παρατηρήσω τα πλέγματα των διχτυών του και αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσαν να κάνουν αυτό το ξωτικό η πόλη.
Την επιθυμία για φύση και, επίσης, την επιθυμία αποχώρησης από την κοινωνία, είχε νιώσει ήδη κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού που έκανε με τον αδελφό του το 1840, με κανό στους ποταμούς Concord και Merrimack. Βιώστε ότι θα εμβαθύνει στο δάσος του Κόνκορντ και από το οποίο θα σημειώσει τις καθημερινές απολαύσεις που προσφέρει η φύση στον άνθρωπο. Στο ημερολόγιό του – “Το ημερολόγιό μου περιέχει τα πάντα για μένα που διαφορετικά θα ξεχείλιζαν και θα χάνονταν: μαζεύει από το χωράφι που συλλέγω με τις πράξεις μου” – παρατηρεί τη φύση, λιώνει σε αυτήν, επικοινωνεί με τα ζώα.
Ηταν τον Ιούλιο του 1845 που ο Thoreau αποφάσισε να ζήσει στην άκρη της λίμνης Walden, σε μια ξύλινη καμπίνα:
«Hθελα να φύγω για να ζήσω κοντά στη λίμνη και όταν οι φίλοι μου δεν μου ζήτησαν καλύτερο λόγο να δώσω από το να θέλω να ακοὺω τον άνεμο να ψιθυρίζει ανάμεσα στα καλάμια ».
